جایگاه بزه دیده در جرم شناسی

یکی از مهمترین ارکان مطالعه در زمینه ی بزه دیده شناسی، تعیین جایگاه بزه دیده از منظر جرم شناختی است و بدین منظور در این پایان نامه ابتدا با تعریف جرم شناسی و بررسی آن از دو دیدگاه علت شناسانه (نظری) و کاربردی، به مطالعه در زمینه ی بزه دیده پرداخته شده است. تعاریف زیادی از بزده دیده و بزه دیدگی از دیرباز توسط دانشمندانی چون فون هنتیگ، آلن برگر و مندلسون ارائه شده است. این تعاریف باتوجه به سیر تاریخی بزه دیده شناسی که تقریباً از سال 1924 آدوین سوترلند یک فصل از کتاب خود را به این موضوع اختصاص داد شروع شده و با چاپ مقاله فون هنتیگ با عنوان " تقابل بزه دیده و بزهکار" شکل جدی به خود گرفت، دستخوش تغییراتی شده است. پس از این تعریف بزه دیده و بزه دیده شناسی شاخه های آن برشمرده شده وهمچنین دیدگاه های مختلف بزه دیده شناسان در این زمینه بررسی شده است. عوامل مختلفی در بزه دیده شدن شخص می توانند موثر باشند. در اینجا با توجه به جایگاه بزه دیده از دیدگاه جرم شناسی نظری این عوامل به دو شاخه ی عوامل شخصی (مانند سن، جنس و ...) و عوامل اجتماعی (مانند شغل، وضعیت اجتماعی و ...) تقسیم بندی شده و در مورد هر کدام جداگانه بحث شده و نمونه هایی نیز در این زمینه ارائه گردیده است تا بتوان به علت های مختلف بزده دیده شدگی پی برد. در نهایت، بزه دیده شناسی پیشگیرانه که خود شاخه ای از جرم شناسی کاربردی است و در کاهش بزه دیدگی نقش عمده ای دارد، به بحث گذاشته شده است. پیشگیری را می توان به دو دسته ی فردمدار و وضعیت مدار تقسیم کرد. با تعریف پیشگیری وضعی به عنوان یکی از عوامل مهم پیشگیری به خصوصیات آن پرداخته شده است. پیشگیری وضعی علاوه بر مزایای زیادی که دارد برخی دانشمندان برای آن معایبی نظیر فرصت مدار بودن و جابجایی جرم متصورند که این نظریات نیز قابل بحث بوده و قابل بهبود هستند.